Gazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÜRKDAM) tarafından 31 Mart Azerbaycan Türklerinin Soykırım Günü nedeni ile “Soykırım Şehitlerini Anma Töreni” ve “İşgalden Zafere Uzanan Yolda Gazi Üniversitesinde Karabağ ve Hocalı” konulu belgesel filminin ilk gösterimi düzenlendi. Üniversitemiz Mimar Kemaleddin Salonu’nda gerçekleştirilen programa, Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız’ın yanı sıra Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Reşad Memmedov, Türkiye-Azerbaycan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı ve İstanbul Milletvekili Şamil Ayrım, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Lütfihak Alpkan, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkan Yardımcısı Sayit Yusuf, MEB Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Hasan Ünsal, Türkiye Azerbaycan Dostluk İşbirliği ve Dayanışma Vakfı Başkanı Prof. Dr. Aygün Attar,  Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Alev Çakmakoğlu Kuru, Yenimahalle İlçe Milli Eğitim Müdürü Veli Karakuş, Haydar Aliyev Ortaokulu Müdürü Oktay Kabasakal, Kırşehirli Eğitimciler Dernek Başkanı Prof. Dr. Recep Kılıç, Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Ömer Aktürk,  Türkmeneli Vakfı temsilcileri, Azerbaycan Türk’ü öğrenci ve akademisyenler ile Üniversitemiz akademik ve idari personeli katıldı. Saygı duruşu, Azerbaycan Milli Marşı ve İstiklal Marşı’nın okunması ile program başlatıldı. Açılış konuşmasını yapan TÜRKDAM Müdürü Prof. Dr. Alev Çakmakoğlu Kuru, Türklerin ortak acılarından birinin 31 Mart yani Azerbaycan Türklerinin Soykırım Günü olduğunu söyledi. Prof. Dr. Kuru, 1918’in Mart ve Nisan aylarında Bakü, Şamahi, Guba, Nahcıvan, Göyçay, Zengezur ve Lankaran’da Rusların desteklediği Ermeni çetelerinin binlerce Türk’e soykırım uyguladığını söyleyerek, “31 yıldır, ülkemizde Türk Dünyası’nda ve Üniversitemizde 26 Şubat’ın adı olmuştur Hocalı Soykırımı. Ermenilerin Anadolu’da Kafkaslar’da Türklere karşı yaptıkları tüm katliamların, soykırımların da adeta sembolü olmuştur Hocalı.” dedi. Prof. Dr. Alev Kuru, 613 şehidimizi andığımız, acılarımızı paylaştığımız, hak ve adalet için haykırdığımız bu 31 yılda Üniversitemizde büyük ilgiyle nice konferanslar, törenler, paneller, sergiler yapıldığını vurguladı. Her toplantılarında kalbimizle seslendirdiğimiz Karabağ türküleri ve Çırpınırdın Karadeniz’in, Türkiye’den Azerbaycan’a köprü olduğunu dile getiren Prof. Dr. Kuru, şöyle konuştu: “Her toplantımızda salonlarımızda dalgalanan Türkiye ve Azerbaycan bayrakları, her toplantıda işgal altındaki Karabağ’ın kurtuluşuna duyduğumuz
bizlere güç veren inancımız bir yemin gibiydi ve gerçekleşti. Aziz vatan toprakları üç renkli bayrağına kavuştu sonunda.” Bu yıl 31 Mart Azerbaycan Türklerinin Soykırım Günü’nde hazırladıkları belgeselden de söz eden Prof. Dr. Alev Kuru, “Bu belgesel, soykırımın başladığı 1992 yılından günümüze Hocalı ve Karabağ ile Üniversitemizde yapılan bilim ve sanat alanındaki çalışmaları kayıt altına alıyor. Geçen 31 yılın bizdeki hikayesi.” şeklinde konuştu. Türkiye Azerbaycan Dostluk İşbirliği ve Dayanışma Vakfı Başkanı Prof. Dr. Aygün Attar, “Böylesine önemli bir günde, Türk dünyasının her problemini birinci dereceden problem olarak gören Gazi Üniversitesinin geleneğini devam ettiren herkese de teşekkürü bir borç biliyorum.” sözleri ile konuşmasına başladı. Azerbaycan Türklerine yapılan işkenceleri anlatan Prof. Dr. Aygün Attar, 200 yıl boyunca başta Ermeniler olmak üzere, Azerbaycanlılara karşı yürütülen insanlık dışı saldırılar ve soykırımlar konusunda Osmanlı Devleti’nden bu yana dünya kamuoyuna haklılığımızı elimizde bulunan kanıtlara rağmen gösteremediğimizi belirterek sözlerine şöyle devam etti:

“31 Mart 1918 yılında Türklere yapılan katliamlardan hem akademik camia hem uluslararası toplum hukuk kurallarından sonuç çıkararak gerekeni yapsaydı Hocalı Soykırımı olmayacaktı. Ermenilerin yaptıkları mezalimler karşısında dünya kamuoyunu yeterince etkileyemedik. İnsan Hakları Sözleşmesi maddelerinin zulüm gören Azerbaycan Türkleri, Uygur Türkleri, Balkan Türkleri için de geçerli olduğunu anlatamadık. “Niye herkes bize düşman?” diye günümüz gençlerinin kafası karışık. Çünkü gençlerimizin Türk milletine yapılan bu mezalimlerden haberi yok. İster Balkanlar’da ister Türkistan’da ister Kafkasya’da Türklerin geçmişinde yaşanmış acı dolu hikayeleri var. Tarihlerinden kopan milletlerin gelecekte iddialı olması mümkün değildir. Sayın Cumhurbaşkanımız Haydar Aliyev'in girişimi ile her yıl 31 Mart; Azerbaycanlıların Soykırımı Günü' olarak anılmaya başlanmıştır. O yaşanmışlığın acı tarihini mezara gömmek Türk tarihine ihanet olur. Gelecek, tarihlerine hassasiyet gösteren milletlerin olacaktır.”

Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız ise başta Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi olmak üzere programın hazırlanmasında emeği geçen herkese ve katılımcılara teşekkür ederek konuşmasına başladı. Programın adının “İşgalden Zafere” olduğunu ancak zaferlerin bizlere yaşadığımız acıları unutturmaması gerektiğini söyleyerek, “Nitekim biz istediğimiz adalete tam olarak ulaşabilmiş de değilizdir.” ifadelerini kullandı. Prof. Dr. Musa Yıldız, “Bir günde 40 bin kişinin öldürüldüğü soykırım, Nuri Paşa komutasındaki Osmanlı Kafkas ordusunun müdahalesiyle durdurulmuştur... Ancak ne yazık ki yapılan soykırımlar bununla sınırlı kalmamıştır. 1920-1950 yılları arasında Azerbaycan’da toplam 400 bin kişi öldürülmüş; yarım milyondan fazla kişi sürgüne, kamplara gönderilmiş ve
cezalandırılmıştır. Birçok kişi Türkiye ajanı olmakla ve milliyetçi olmakla suçlanmış, bu sebeple öldürülmüştür. Bu suçlamalara maruz kalanlar genellikle fikir adamları, yazarlar ve kanaat önderleridir. Aydın kesimin bu şekilde katledilmesiyle toplumun müşterek hafızasının yok edilmeye çalışıldığını tekrardan görüyoruz.” Bu soykırımlarda Hocalı’da, Karabağ’da öldürülen insanlarımıza ne tür işkenceler yapıldığını anlatmaya yüreğinin el vermediğini söyleyen Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, Türkiye ve Azerbaycan topraklarının, Ermenilerin işkence sonucu şehit ettiği edatlarımızın kanlarıyla dolu olduğuna vurgu yaptı.

Türkiye-Azerbaycan Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı ve İstanbul Milletvekili Şamil Ayrım, Gazi Üniversitesinin bir bilim yuvası olduğunu ifade ederek, “Rabbime çok şükür ediyorum. Böyle bir üniversitemiz var. Böyle gençlerimiz var. Böyle hocalarımız, rektörlerimiz olduğu için şükrediyorum.” dedi. Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Reşad Memmedov, programın düzenlenmesinden dolayı Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız’a ve Prof. Dr. Alev Kuru’ya teşekkür etti. Tarihi bilmeden geleceğe yön vermenin mümkün olmadığını söyleyen Reşad Memmedov, konuşmasında Azerbaycan Türklerinin uğradığı soykırımlardan ve sürgünlerden bahsetti. Bu tür programların, Türklere karşı hazırlanan planları ve siyaseti bilmek bakımından önem taşıdığını anlatan Reşad Memmedov, bu siyasetin çocuklara da anlatılması gerektiğini söyledi. Konuşmaların ardından “İşgalden Zafere Uzanan Yolda Gazi Üniversitesinde Karabağ ve Hocalı” belgesel filminin ilk gösterimi yapıldı. Konuşmacıların hediye takdiminin ardından belgesel filminin yönetmeni Büşra Arslan’a ve görsel tasarımlar için Adem Öcal’a rektörümüz tarafından plaket takdimi yapıldı. 1992 yılından Karabağ Zaferi’ne kadar geçen sürede Karabağ Zaferi ve Hocalı Katliamını eserleri vasıtasıyla dünya kamuoyuna duyurulmasını sağlayan sanatçılarımıza belge takdiminde bulunuldu. Sanatçılarımıza belgelerini, Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Reşad Memmedov ve Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Yıldız takdim etti. Program,Üniversitemiz arşivinde bulunan Karabağ ve Hocalı konulu 120 eserin Gazi Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Musa Yıldız tarafından hazırlanan bir belge ile Karabağ’da yapılacak bir Soykırım veya Barbarlık Müzesinde sergilenmek üzere Azerbaycan Türklerine Armağan edilmesi için Azerbaycan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Reşad Memmedov’a takdim edildi.